Hoge pieken en diepe dalen. Dat is vrij normaal voor de nikkelprijs. Sinds 1 januari is de nikkelprijs met bijna 19% gestegen. Dat staat in schril contrast met de prijsontwikkeling in de andere basismetalen, zoals aluminium, koper en zink. Bij deze drie metalen nam de prijs met gemiddeld slechts 0,2% toe in dezelfde periode. Wat maakt het dat de nikkelprijs zo uitzonderlijk sterk is gestegen? En blijft dit zo?
‘A bullish momentum’. Dat is de Angelsaksische typering van de trend waarin de nikkelprijs sinds het begin van 2018 zit. De prijsstijging is indrukwekkend geweest. Met name in de afgelopen drie maanden is de prijs sterk gestegen. De prijs nam met bijna 10% toe en heeft vooral sinds begin april een sterke opleving meegemaakt. De LME voorraden nemen gestaag af. Dit jaar zijn de nikkelvoorraden met ruim 24% afgenomen. Aan de basis van dit momentum ligt een aantal oorzaken. Hiervan zijn geopolitieke en fundamen-tele trends – en de speculatie door investeerders op deze twee pijlers – zijn de twee belangrijkste. De piek in de prijs in april kwam vooral door de aangekondigde sancties door de VS tegen Russische oligarchen. De paniek was aanvankelijk groot en de verwach-ting was dat de sancties ook een grote Russische nikkelproducent (Norilsk Nickel) zou raken, waardoor het aanbod van nikkel zou dalen. Daardoor steeg de prijs scherp. Maar spoedig normaliseerde de situatie en kregen de fundamentele trends weer de overhand.
De ‘elektrische auto hype’
Het ‘bullish momentum’ komt voor een groot deel voort uit de verwachting dat de toekomstige vraag naar nikkel een sterke impuls gaat krijgen door de opkomst van de elektrische auto. Met de verwachte sterke groei van de vraag naar accu’s voor de elektrische auto, worden ook nieuwe productie-installaties voor lithium-ion batterijmaterialen gebouwd, met name in China. Met de toename van deze productie faciliteiten neemt de vraag naar nikkel verder toe. Deze gedachte leeft ook bij veel investeerders en dat drijft de prijs van nikkel verder op. Investeerders moeten echter wel geduld hebben, want uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat de penetratiegraad van de elektrische auto langzaam maar gestaag zal toenemen. Gemiddeld genomen stijgt de penetratiegraad van 2% van het mondiale wagenpark in 2020 naar 30% in 2030.
Vraag naar nikkel blijft goed
Voor een goede analyse van de vraag naar nikkel op de lange termijn kan beter gekeken worden naar de gevestigde grote eindgebruikers van nikkel, zoal de roestvaststaalsector. Mondiaal gezien vindt ongeveer 65% van al het nikkel zijn weg naar roestvastproducten. De vraag naar nikkel vanuit deze sector is momenteel goed, met dank aan de groei van de autoverkopen, de aantrekkende activiteit in de bouwsector en de bestedingen van consumenten aan huishoudelijke producten. De laatste jaren is de groei in de roestvaststaalsector bovengemiddeld en als gevolg daarvan is de mondiale capaciteit uitgebreid. De uitdaging waar de sector als gevolg daarvan voor staat is overproductie en overcapaciteit. Dat vormt een obstakel voor toekomstige groei.
De invloed van landen als Indonesië en de Filipijnen op het aanbod van ertsen moet eveneens niet onderschat worden. Samen hebben deze landen ongeveer 30% van de totale mondiale mijnproductie van nikkelerts (met name laterieterts), waarvan een goed deel bestemd is voor de productie van ‘Nickel Pig Iron’ (NPI, zie voetnoot 1) in China. Sommige NPI productiefaciliteiten in China hebben hun productie echter moeten afbouwen of in sommige gevallen zelfs volledig stopgezet door aangescherpte milieueisen in China. Hierdoor is de vraag naar geraffineerd nikkel toegenomen.
Trend in de prijs
De nikkelmarkt – en ook de aluminium-, koper- en zinkmarkt – staat onder druk van een mogelijke escalatie van een handelsoorlog tussen de VS en China, de reeks teleurstellende macro-cijfers uit China vorige week en de sterkere dollar. De onzekerheid van het economisch beleid van de VS zal de basismetaalmarkten nog bezighouden. De zwakkere macro-cijfers vanuit China passen bij onze visie van afzwakkende economische groei dit jaar. In het derde kwartaal van 2018 zal de dollar waarschijnlijk verder versterken (richting EUR/USD 1,10 eind derde kwartaal) om vervolgens weer af te zwakken. Deze verwachte dollartrend gedurende het derde kwartaal zet neerwaartse druk op de basismetaalprijzen. Vanuit fundamenteel opzicht is het beeld iets gunstiger. Voor dit en volgend jaar wordt een tekort aan nikkel verwacht. In 2017 was het tekort opgelopen tot 4,7% van de totale consumptie en mede daardoor steeg de prijs met 8% in dat jaar. Voor 2018 en 2019 gaan wij uit van een tekort in de nikkelmarkt van respectievelijk 2,8% en 3,4% van de totale consumptie. Daarvan gaat een prijsopdrijvend effect uit. Per saldo voorzien wij tot en met 2019 hogere prijzen, maar de momenten met neerwaartse druk op de prijzen zullen talrijker worden.
Voetnoot 1: Nickel Pig Iron’ (NPI): Vanwege de lage productiekosten is deze legering een goedkoper alternatief voor geraffineerd nikkel. NPI bestaat uit laagwaardig nikkel laterieterts, gecombineerd met cokeskolen en een mengsel van zand en grindaggregaten. Het mengsel wordt vervolgens in de oven verwarmd.